martes, 15 de septiembre de 2009

O Enterro en Ornans


G. Courbet, O enterro en Ornans, c.1849-1850, óleo sobre lenzo, 314 x 663 cm, Musée d´Orsay, París


Esta obra é, xunto co Taller, a obra mestra de Courbet. Neste caso trátase de representar co maior realismo un enterro, que podería ser o dun familiar (o seu avó materno). O feito anecdótico convértese en todo un acontecemento social, con ampla representación do pobo de Ornans, tanto personaxes oficiais, como familiares.
A razón de presentarnos esta escena, hai que buscala na mesma idea que xustifica ao realismo. A copia en directo, a crónica social, o naturalismo que se achega á anécdota e á crítica social. Un can non é un obxecto "representable" nun enterro, pero, por que non pode aparecer ese animal dentro dun grupo humano numeroso.

A pintura "trata de relixión" pero non é relixiosa; preocúpase pola solemnidade pero tamén é satírica. Encerra unha certa indefinición, os rostros dos seus personaxes non manifestan ningún tipo de intereses ou emocións concretas. Estas ambigüidades e vaguidades non están "aí na pintura" nin constitúen o seu tema, senón que son, máis ben, algo propio da forma en que Courbet representa o tema, os recursos que utiliza para pintalo e para conferirlle unha categoría.
O enterro non parece provocar unha sensación de dor entre os veciños. Ninguén presta demasiada atención á cerimonia e ata o enterrador parece impaciente por rematar. É notorio ata no noso tempo, a naturalidade coa que nos pequenos pobos despiden a un dos seus veciños. Unha cerimonia formal máis.

A obra tamén é un retrato colectivo, está representado en pleno o pequeno pobo de Ornans. O grupo non é homoxéneo nin a súa repartición é simétrico, destacan á esquerda a maioría das autoridades civís e eclesiásticas, recoñecibles polas súas vestimentas, e na dereita o resto do pobo, familiares e veciñas, ataviadas co vestido "para a ocasión". Ao fondo a paisaxe, triste, dun solpor, no que domina a cruz procesional.

A cor predominante é a negra, esa cor negra betume que tanto arrepiaba aos académicos e que estaba case prohibido nas paletas dos pintores. O resto dos tonalidades, varía entre o branco e os avermellados empregados nas roupas, e os tons ocres, verdes e grises da paisaxe.

A composición presenta unha forma de friso, como unha preparación fotográfica.Cando a fotografía comeza a estenderse como un método fiel de reproducir a realidade, o realismo segue confiando na reprodución exacta, para non falsear esa realidade. Aquilo que outros ocultan ou distraen polo súa excesiva crueza, é para Courbet un motivo de orgullo.

No fondo hai unha tremenda influencia das novas correntes científicas, políticas e de pensamento no desenvolvemento da pintura realista. O positivismo, que nace neste século, baséase na observación directa e na experimentación, para todas as actividades humanas.

O cadro non foi aceptado durante a Exposición Internacional de París de 1855. Courbet e outros compañeiros, reaccionaron organizando unha exposición paralela chamada o Pavillón do Realismo, que tivo máis resonancia que as obras "oficialistas".

2 comentarios:

  1. Courbet, como bien dices, fué el Refuerzo del nuevo realismo
    Él Quería traducir al lienzo, se cotidianidad.
    También Su trabajo se deriva de su compromiso político y social.
    Gracias por haberlo recordado

    ResponderEliminar
  2. Eu de pintura a verdade é que non teño moita idea, graciñas por me aportar esta información que gardarei no meu disco duro.

    Biquiños!

    ResponderEliminar